Πέμπτη 3 Ιουλίου 2008

Μια βελτιωμένη έκδοση των 10(+) Εντολών please;

Πριν προχωρήσω παρακάτω, θεωρώ απαραίτητο να αναφέρω τι εννοώ με τον όρο ηθική:
Η ηθική, το να ξεχωρίζεις δηλαδή το σωστό και το λάθος, δεν είναι κάτι στατικό και αδιάλλακτο, όπως μας παρουσιάζεται στα δόγματα, είναι ένα ζωντανό κομμάτι μέσα στον άνθρωπο, που εξελίσσεται μαζί με τη σκέψη του, όπως μας δείχνει η ιστορία μας, προς το καλύτερο. Το ότι αλλάζει, δεν την κάμνει κατανάγκην σχετικιστική έννοια, αντίθετα, είναι κάτι που μεταβαλλόμενο μας βοηθά να βελτιώνουμε τη ζωή της ανθρωπότητας. Ας μην ξεχνάμε ότι κάποτε το να απευθύνεσαι σε ένα άτομο από τη μαύρη φυλή ως κατώτερο ον, δεν εκλαμβανόταν από τον περισσότερο κόσμο (το λευκό), ως κάτι ανήθικο, παρόλο που αν κάτι τέτοιο γινόταν σήμερα στη δική μας εποχή, θεωρείται χωρίς καμία επιφύλαξη ρατσιστικό και απάνθρωπο. Όμως το zeitgeist (πνεύμα των καιρών), ευτυχώς αλλάζει, και από ότι φαίνεται, αλλάζει με τρόπο που τέτοιες ιδέες ,όπως η προηγούμενη, έχουν οριστεί πλέον στο μυαλό των περισσοτέρων ανθρώπων ως ανήθικες και άδικες.

Επειδή πιστεύω έντονα ότι υπάρχει σε μεγάλο βαθμό στον σημερινό κόσμο μια κοινή στάθμη ηθικής και, επειδή είναι επικίνδυνο να αφήνεται η ηθική στη σχετικότητα (πχ. "δε βαριέσαι ρε φίλε, όλα είναι σχετικά στην τελική"), γιατί αφήνει περιθώριο σε απάνθρωπες τακτικές (λιθοβολισμός μοιχαλίδων στην Σαουδική Αραβία) να δικαιολογούνται ως "σχετικές απόψεις", σε αυτή την ανάρτηση παρουσιάζω ένα κομμάτι της άποψης του Dawkins περί ηθικής, το οποίο πιστεύκω ότι προστατεύει από τη μια την ηθική από τον κίνδυνο της σχετικότητας και από την άλλη αφήνει περιθώριο να συμπληρωθούν και άλλες ηθικές αρχές, κάτι που αφήνει στους ανθρώπους περιθώριο για περαιτέρω βελτίωσης της ηθικής τους.

Παραθέτω τις εναλλακτικές Δέκα ( και περισσότερες) εντολές ηθικής, όπως τις παρουσιάζει ο Dawkins μέσα στο βιβλίου του "Η Περί Θεού αυταπάτη". Ο ίδιος χρησιμοποιεί της Δέκα (updated) Εντολές που βρήκε σε ιστοσελίδα στο ίντερνετ και τις συμπληρώνει με κάποιες δικές του. Αν έχετε καμιά καλή ιδέαν συμπληρώστε και εσείς !

Πριν αναφερθεί στις εντολές αυτές λέει:

"Με ποιον τρόπο όμως διακρίνουμε το σωστό και το λάθος;

Ανεξάρτητα από το πως θα απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση, γεγονός είναι ότι υπάρχει ένα είδος συναίνεσης ως προς το τι πράγματι θεωρούμαι σωστό ή λάθος-μια συναίνεση που επικρατεί σε εντυπωσιακά ευρεία κλίμακα... Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν προκαλούμε ανώφελο πόνο, πιστεύουμε στην ελευθερία του λόγου και την προστατεύουμε, ακόμη και αν διαφωνούμε για όσα λέγονται. Πληρώνουμε τους φόρους μας, δεν εξαπατούμε τους άλλους, δεν σκοτώνουμε, δεν διαπράττουμε αιμομιξία και, γενικά, δεν κάνουμε στους άλλους ό,τι δεν θα επιθυμούσαμε να μας κάνουν.

Μερικές από τούτες της χρηστές αρχές υπάρχουν και στα ιερά κείμενα, θαμμένες όμως κάτω από πολλά άλλα τα οποία κανένας έντιμος άνθρωπος δεν θα ήθελε να ενστερνιστεί-και δυστυχώς, τα ιερά βιβλία δεν παρέχουν κανόνες για τη διάκριση μεταξύ καλών και κακών ηθικών αρχών...Ένας καλός τρόπος για να εκφραστεί η συναινετική μας αυτή ηθική είναι να παρουσιαστεί ένας "Νέος Δεκάλογος", πράγμα που έχουν επιχειρήσει αρκετά άτομα και οργανισμοί...

  • Μην κάνεις στους άλλους ό,τι δεν θα ήθελες να σου κάνουν εκείνοι.
  • Σε ό,τι κι αν κάνεις, προσπάθησε να μην βλάπτεις κανένα.
  • Να φέρεσαι στους συνανθρώπους σου, σε όλα τα έμβια όντα και στον κόσμο γενικότερα με αγάπη, εντιμότητα, ευσυνειδησία και σεβασμό.
  • Μην παραβλέπεις το κακό όταν διαπράττεται, ούτε να αποφεύγεις να αποδώσεις δικαιοσύνη. Όμως να είσαι και πρόθυμος να συγχωρήσεις κάποιο για αδικήματα που έχει παραδεχθεί αυτοβούλως και για τα οποία έχει μετανιώσει.
  • Ζήσε τη ζωή με αίσθημα χαράς και θαυμασμού.
  • Να προσπαθείς να μαθαίνεις πάντα κάτι νέο.
  • Να εξετάζεις όλα τα πράγματα, να ελέγχεις πάντα τις ιδέες σου βάσει των γεγονότων και να είσαι έτοιμος να αποκηρύξεις ακόμη και πεποιθήσεις που διαφυλάσσεις ως κόρη οφθαλμού, αν δεν συμβαδίζουν με αυτά.
  • Ποτέ μη λογοκρίνεις ούτε να αποστρέφεσαι όσουν διαφέρουν από σένα, να σέβεσαι το δικαίωμα των άλλων να διαφωνούν μαζί σου.
  • Να διαμορφώνεις τις απόψεις σου ανεξάρτητα, με βάση τη λογική και την πείρα σου. Μην επιτρέπεις στον εαυτό σου να καθοδηγείται τυφλά από τους άλλους.
  • Να αμφιβάλλεις για το καθετί. "

Και ακολούθως ο Dawkins βρίσκει θέση και για αυτές τις "εντολές":

  • " Να απολαμβάνεις την ερωτική σου ζωή (εφόσον δεν βλάπτεις κάποιον άλλο) και να επιτρέπεις και στους άλλους να απολαμβάνουν κατ'ιδίαν τη δική τους, όποιες και να είναι οι προτιμήσεις τους, οι οποίες δεν σε αφορούν στο ελάχιστο.
  • Μην κάνεις διακρίσεις και μην καταδυναστεύεις άλλα πλάσματα εξαιτίας φύλου, της φυλής σου ή (όσο είναι δυνατόν) του είδους τους.
  • Μην κατηχείς τα παιδιά σου σε δόγματα. Δίδαξέ τα πώς να σκέφτονται ανεξάρτητα, πώς να αξιολογούν δεδομένα, αλλά και πώς να διαφωνουν μαζί σου.
  • Να υπολογίζεις το μέλλον σε χρονική κλίμακα που ξεπερνά τη διάρκεια της δικής σου ζωής . "

Πηγή: Dawkins, R. (2007) Η Περί Θεού Αυταπάτη, Εκδόσεις Κάτοπτρο, Αθήνα.

Έχετε καμιά άλλη καλή ιδέα να προσθέσετε; :)

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

*Να προσπαθείς καθημερινά να κάνεις έστω και ένα άνθρωπο να χαμογελάσει.

Και πιό συγκεκριμένα, κάνε εμένα να χαμογελάσω. Θέλω την συνταγή της αδερφούλας για τα cupcakes ;-P

Ασυγχώρητη είπε...

:) Θα της την ζητήσω λίαν συντόμως και θα σε ενημερώσω. Η περιγραφή και μόνο όμως των cupcakes..doesn't it put a smile on ur face? χεχεχε... Ωραία positive εντολή cake!

Ανώνυμος είπε...

Εννοείται..το καθήκον σου για σήμερα έκαμες το.Φαντάζουμαι το φρόστινγκ ναν ροζ τζαι εκστασιάζουμαι. Τζαι να μεν εν ροζ μεν μου το πείς χεχε